OTİZM SPEKTRUM BOZUKLUĞU

Otizm Spekturm Bozukluğu Nedir?

  • Otizm doğuştan gelen ya da yaşamın ilk 3 yılında ortaya çıkan, beynin yapısını ya da işleyişini etkileyen bazı sinir sistemi sorunlarından kaynaklanan bir bozukluktur. 
  • Otizm, belirtileri yaşamın ilk yıllarında ortaya çıkan ve yaşam boyu devam eden, etkileşim ve iletişim alanında belirgin gecikme ve sapmalar ve kısıtlayıcı ilgi alanları ile kendini gösteren, karmaşık gelişimsel bir bozukluktur. 
  • Otizmli bireyler; sosyal beceri, dil gelişimi ve davranış alanlarında bir takım sorunlar yaşayabilirler. Bu sorunlar genellikle diğer insanlarla iletişim kurmak, arkadaşlık etmek ve söylenenleri yapmakta güçlükler yaşamayı içerir. Otizmli bireyler bazı durumlarda aşırı üzgün olabilir, onu neyin etkilediğini ifade edemeyebilir ve kendilerini nasıl sakinleştireceklerini bilemeyebilirler. Deyim veya atasözleri gibi mecaz anlam ifade eden söz öbeklerini anlamayabilirler. Ancak düzenli bir eğitim, aile, arkadaş, okul ve öğretmenlerinin desteği ile bu özelliklerle daha kolay baş etmeyi öğrenebilirler.

Otizmin Nedenleri

Otizm, nedeni henüz tam olarak belirlenmemiş bir bozukluktur. Diğer pek çok bozuklukta olduğu gibi otizmin de tek bir nedeni yoktur, birçok faktörün bir araya gelmesiyle oluştuğu düşünülmektedir. Otizmli bireylerde beynin çalışma şekli farklıdır. Merkezi sinir sisteminde bir anormallik olduğu ve beyinde hücreler arasında mesaj taşıyan kimyasal ileticilerde eksiklik ya da fazlalık olduğu düşünülmektedir. 2014 yılı verilerine göre otizmin görülme sıklığı 59’da birdir. Erkeklerde kızlara göre 3-4 kat daha fazla görülmektedir. Daha önceleri kullanılan yaygın gelişimsel bozukluk ifadesinin yerini DSM V ile birlikte otizm spektrum bozuklukları (OSB) ifadesi almıştır.

Otizmli Çocukların Özellikleri

İletişim ve sosyal etkileşim sınırlılıkları ile sınırlı ilgiler ve tekrarlayan davranışlar olmak üzere iki ana başlık altında toplanan belirtilerle kendini göstermektedir. 

  • İletişim ve sosyal etkileşim sınırlılıkları 
  • Sosyal karşılıkta yetersizlik: karşılıklı konuşma başlatma ve sürdürmede yetersizlik, ilgi ve duyguları paylaşmakda sınırlılık, sosyal iletişim başlatma ya da sosyal etkileşime yanıt vermede yetersizlik gibi karşılıklı sosyal-duygusal tepkilerde yetersizlik
  • Sosyal etkileşim amaçlı sözel olmayan iletişim davranışlarında yetersizlik
  • İlişki kurma ve sürdürmede, ilişkileri anlamada yetersizlik
  • Sınırlı, tekrarlayıcı davranış; ilgi alanları ve faaliyetler
  • Basmakalıp ve tekrarlayıcı hareketler
  • Rutinlere sıkı bağlılık
  • Sınırlı ilgi alanı
  • Duygusal uyaranlara aşırı/düşük tepki

Kaynakça

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü (2016). Otizm Spektrum Bozukluğu. Ankara. Erişim adresi: 

https://www.ailevecalisma.gov.tr/media/5616/otizm-spektrum-bozuklugu-kitabi-2016-indirmek-icin-tiklayiniz.pdf